Groningen en het Drentse water

De streek rond de stad Groningen ligt ingesloten tussen het Drentse plateau en de kleilanden langs de Waddenkust. Dit gebied was alleen bewoonbaar voor zover de bewoners erin slaagden zich het Drentse water en de zee van het lijf te houden en tegelijkertijd ook hun eigen overtollige water kwijt te raken.

Eeuwenlang hebben de bewoners van dit gebied hun best gedaan om hun leefomgeving te verbeteren. Soms deden ze dat door de natuur een handje te helpen, maar meestal ging het erom haar te bedwingen of de schade te herstellen die ze had aangericht. Ze legden kaden en dijken aan, groeven watergangen en bouwden zijlen (sluizen). Sporen van deze ingrepen zien we terug in het landschap: in de loop van een sloot, in de vorm van een perceel grasland of in een verzakte dijk. Wie zijn ogen de kost geeft, ervaart zelf dat het landschap zich laat lezen.

Groningen en het Drentse water is oorspronkelijk opgezet als een cursus die in de jaren 2012-2013 aan de Senioren Academie Groningen-Drenthe-Friesland is gegeven. Schaarse schriftelijke bronnen die vaak moeilijk te interpreteren zijn vormen het uitgangspunt. Ook de zichtbare sporen die getuigen van de strijd die onze middeleeuwse voorouders tegen het water hebben gevoerd worden besproken. We volgen Hunze, A en Peizerdiep in hun loop door het land en de tijd en ontdekken dat ook de inrichting van het grondgebied van de huidige gemeente Groningen grotendeels bepaald is door de eisen die het water stelde.

Het oostelijke uiteinde van het Nieuwe Gat in Noorderhoogebrug

Groningen en het Drentse water bestaat uit elf hoofdstukken. In de meeste hoofdstukken zijn becommentarieerde vertalingen opgenomen van de archiefbronnen die bij de reconstructie van de ontwikkeling zijn gebruikt. Transcripties van de oorspronkelijke teksten zijn als bijlagen aan de hoofdstukken toegevoegd.

Jan van den Broek Stadshistoricus

Blogoverzicht >>

Bezoekadres

Postadres