OVCG-coördinator Anna van der Molen beschrijft haar favoriete archiefstuk voor het Stuk van het Jaar. We vroegen bezoekers en medewerkers stukken met het thema Opstand in te zenden.
Wij rekenen er op dat u de opgaven in het belang van uw jongens per omgaande zendt daar we anders voor aflevering van een zogenaamd TD geen garantie kunnen bieden.
Dit kleine stukje papier geeft een heleboel informatie over het verzet in de Tweede Wereldoorlog. Hoe het verzet werd tegengewerkt bijvoorbeeld en er steeds opnieuw gezocht moest worden naar een oplossing. Hoe stiekem men tewerk moest gaan en in plaats van schuilnamen zelfs nummers ging gebruiken. En bovenal hoe betrokken de K-leden zich voelden bij de mensen, “uw jongens”, die ze hielpen. Ze stonden samen sterk tegen de bezetter en saboteerden diens gezag.
Eind 1943 schreef K 15194410 deze notitie. Alle nummers van de K-groep werden hiermee op de hoogte gesteld van het feit dat de Duitse bezetter een nieuwe maatregel had ontworpen om de hulp aan onderduikers tegen te gaan.
Al vanaf het begin van de Tweede Wereldoorlog werden onderduikers opgevangen, toen nog vaak op persoonlijke titel. Hoe langer de oorlog duurde, hoe meer het verzet zich uitbreidde en zich ook beter organiseerde. Er vormden zich steeds meer verzetsgroepen die in opstand kwamen tegen de bezetter.
De Groningse K-groep is één van deze verzetsgroepen. Door met nummers in plaats van namen te werken, was de kans op verraad kleiner. De leden van de K-groep hielpen onderduikers aan schuilplaatsen en voedselbonnen.
De groep werd geleid door Hessel van der Zee, die zich tijdens zijn verzetswerk vermomde als verpleegster. Dit leverde hem de bijnaam “zuster Jo” op. Als verpleegster won Hessel snel het vertrouwen van vriend en vijand. Een mooie bijkomstigheid van deze verkleedpartij was dat hij als zuster Jo bij zijn verloofde op bezoek kon gaan. Na afloop van één van deze bezoekjes werd hem echter wel verteld dat vriendinnen niet zo gepassioneerd afscheid van elkaar nemen en dat hij dus in het vervolg voorzichtiger te werk moest gaan.
Eind 1943 wordt het verzetswerk dus moeilijker gemaakt door de nieuwe regel dat legitimatie door middel van alleen een persoonsbewijs niet genoeg is, men moet ook een Tweede Distributiestamkaart (TD) laten zien. En die hebben de onderduikers niet. K 15194410 roept in deze notitie zijn medeverzetsstrijders op lijsten aan te leveren waarop staat hoeveel onderduikers per gemeente verborgen zijn, zodat de K-groep het benodigde aantal stamkaarten kan leveren.
Lang heeft de hulp aan onderduikers na het schrijven van deze notitie echter niet meer geduurd. In juni 1944 word de K-groep door een infiltrant opgerold. De meesten overleven de oorlog niet. Zo ook Hessel van der Zee, hij werd op zesentwintigjarige leeftijd in Vught gefusilleerd.
Pronkjewails: Provoboek - Vrouw Kimkes - Zwartboek - Lijst van trouw - Bericht K-groep
Vrouw Kimkes sturen we in voor de landelijke verkiezing van het Stuk van het Jaar 2018.