In de week van 15 tot en met 21 augustus wordt Groningen bestookt met gloeiende kogels. De vijand gebruikt zelfs straatstenen als munitie. Vijandelijke troepen bereiden een aanval op Ruischerbrug voor, maar een boer waarschuwt de Groningse verdediging. Verder komen elke dag grote aantallen vijandelijke deserteurs binnen.
Van dinsdag 19 juli tot en met zaterdag 27 augustus 1672 wordt de vesting Groningen belegerd door de troepen van de bisschop van Münster. Hoewel op zondag 28 augustus nog wel enkele schermutselingen plaatsvinden, is de vijandelijke hoofdmacht toen al vertrokken. De stad blijkt onneembaar. In zes weekoverzichten volgen wij aan de hand van korte journaals de acties van beide strijdende partijen en de gevolgen die deze hadden voor de lokale bevolking. De informatie is afkomstig uit een aantal gedrukte dagboeken die kort na het beleg is gepubliceerd. Ook zijn teksten uit de oude bestuurlijke administraties van stad en de provincie Groningen geraadpleegd en komen er fragmenten uit andere handschriften, oftewel oude documenten, uit de collectie van de Groninger Archieven.
Soms vinden we in de weekjournaals twee verschillende data op één dag, zoals het Groningens Ontzet op 18 en 28 augustus. Dit komt doordat er in die tijd twee verschillende kalenders werden gebruikt, de Juliaanse en de Gregoriaanse kalender.
Week 5
Maandag 15 augustus
Ook vandaag komen weer de nodige overlopers de stad in, zo’n veertig in getal. In de Sint Jansstraat is een bom gevallen op het huis van ritmeester Johan Sickinge. Omdat men zich daar tot dan toe redelijk veilig waande, leidt dit tot angst onder de Groningers en een nieuwe stroom vluchtelingen, op zoek naar een nieuwe schuilplaats. Uit een overleg van Rabenhaupt met gecommitteerden van Stad en Lande op het Provinciehuis blijkt dat het gewest Holland heeft bericht alles te zullen doen voor het behoud van de stad en desgevraagd geld en munitie te zullen sturen.
Dinsdag 16 augustus
Nog voor het aanbreken van de morgen staan 27 deserteurs van de troepen van de bisschop bij de Aa-poort. Hier 'staken sy haare hoeden op ende versochten binnen gelaten te worden'. De deserteurs worden binnengelaten, maar gevangengezet. ’s Avonds komt een nog grotere groep overlopers de stad in, onder wie soldaten die enkele jaren eerder aan de kant van de Republiek hebben gevochten. Het kanonvuur valt vandaag mee.
Woensdag 17 augustus
Nieuwe deserteurs blijven de stad instromen, deze worden eveneens gevangengezet. Gisteren waren er amper beschietingen, maar vandaag wordt de stad ‘seer furieuselijck’ beschoten. Dit gebeurt vanuit vijf verschillende batterijen, met veel gloeiende kogels. Het grootste doelwit is ons provinciale magazijn, maar ook veel andere plaatsen worden geraakt, zoals de Martinikerk. En hier en daar worden ook in de stad mensen in hun huizen geraakt. Hierbij vallen enkele doden. De vorstin van Oost-Friesland laat de troepen vanuit Leer terugtrekken, zodat de bisschop afgeleid raakt en misleid kan worden. De tamboers hebben het druk in deze tijden en zullen daarom gedurende het beleg salaris ontvangen.
Donderdag 18 augustus
De hevige beschietingen gaan ongehinderd door. Al vanaf de vroege ochtend bulderen de kanonnen van de vijand. Zelfs de wegen buiten de poorten moeten het ontgelden; de vijandelijke troepen gebruiken de straatstenen als munitie. Hierdoor worden onze soldaten gehinderd in het afvuren. Toch beantwoorden wij de schoten van belegeraars met een verhouding van 5 op 1! Een vuurbom uit de Drenckelaersdwinger valt bovenop een wagen met buskruit van de vijand. Dit zorgt voor een enorme explosie, hierbij 'vliegen de hoofden, armen en beenen en vermickte leeden als kraejen door de lucht'. Er blijven overlopers komen, waardoor enkelen ook de stad uit worden gestuurd. Tweehonderd à driehonderd soldaten van de buitenlandse troepen worden met schepen naar Holland gestuurd. De Brabanders en Vlamingen mogen naar huis reizen om hun eigen land ‘tegens Vrancrijck te dienen.’
Vrijdag 19 augustus
De continue beschietingen van de stad blijven doorgaan. Ondertussen wordt de schade aan onze verdediging gerepareerd met mest door de mestophalers. Zij repareren in opdracht van de Raad de Heerepoort. Rond de avond is er veel onrust buiten de stad. Vijandelijke troepen bereiden een aanval op Ruischerbrug voor. Hierbij vragen ze een boer om hen de weg te wijzen, die zegt dat hij dat zal doen zodra hij zijn boot heeft opgehaald. De dappere boer keert echter niet terug, maar waarschuwt de Groningse verdediging. In de tussentijd weet de vijand Ruischerbrug te bereiken, waar ze zich verstoppen in de huizen en onze troepen opwachten. Na een flink gevecht vluchten de bisschoppelijke troepen. De huizen rondom Ruischerbrug worden gelijk met de grond gelijk gemaakt, om de schuilplekken voor de vijand weg te nemen. Helaas zijn er weer enkele slachtoffers te betreuren vandaag: een brouwer Straatman, van wie de broer ook door een kogel is geraakt, wordt door een gloeiende kogel getroffen en overlijdt enkele uren daarna. Ook een jong meisje verliest haar leven.
Zaterdag 20 augustus
De beschietingen lijken geen einde te kennen. ’s Nachts beoordeelt generaal Rabenhaupt de staat van de stadswallen. Hij geeft de timmerlieden opdracht de wallen sneller te repareren. Nog steeds komen elke dag grote aantallen vijandelijke deserteurs de stad binnen. Bij zonsopkomst zetten wij de aanval in door alle geschutsbatterijen te laten afvuren! Pas na een uur wordt onze aanval beantwoord met schoten van de bisschoppelijke troepen. Hiervoor gebruiken zij nog steeds vooral de straatstenen, waarvan sommigen wel 100 pond zwaar zijn. Vanuit het noorden kan de stad nog steeds bevoorraad worden en handel drijven. Vandaag wordt zelfs een lading groene kaas uitgescheept.
Zondag 21 augustus
Er wordt goed de wacht gehouden. De troepen van de bisschop hebben nu al meerdere keren geprobeerd om bij de Oosterhoogebrug over te steken, maar dit wordt door de wacht belet. De beschietingen blijven ondertussen maar doorgaan. Hierbij raken vandaag enkele mensen gewond en een kanonnier sterft. Een van de afgeschoten bommen valt in de Pelsterstraat in een regenbak en dooft uit. Hier komt een wateremmer met kruit uit! Het publiek kan de bom tegen betaling bekijken. ’s Avonds arriveren zeven vaandels soldaten uit Friesland, een afdeling krijgsvolk die onder één vaandel optrok. Zij zijn zwaar verzwakt geraakt.
Andere weekjournaals
- Weekjournaal 1 uit 1672 - 19 t/m 24 juli
- Weekjournaal 2 uit 1672 - 25 t/m 31 juli
- Weekjournaal 3 uit 1672 - 1 t/m 7 augustus
- Weekjournaal 4 uit 1672 - 8 t/m 14 augustus
- Weekjournaal 5 uit 1672 - 15 t/m 21 augustus
- Weekjournaal 6 uit 1672 - 22 t/m 28 augustus