Stad en Lande(n)
Het deel van Nederland dat we nu kennen als de provincie Groningen draagt deze naam nu ongeveer twee eeuwen. Vóór 1800 werd dit gebied aangeduid met Stad en Lande of stad Groningen en Ommelanden. Door de eeuwen heen zijn de gebeurtenissen in dit gewest voor een belangrijk deel bepaald door de verhouding tussen de stad Groningen en de rest van het gebied dat nu tot de provincie Groningen behoort.
Het gebied buiten de stad Groningen was geen eenheid. Vele eeuwen lang kenden we verschillende streken of landschappen. Deze onderscheidden zich naar natuurlijke gesteldheid, naar aard en afkomst van de bevolking en naar gewoonten en wetten. De bewoners hadden daardoor ook verschillende economische en politieke belangen. In de loop van de eeuwen is de betekenis van deze verschillen kleiner geworden, al zijn er nog altijd sporen van te herkennen. Om vergissingen te voorkomen gebruiken we in dit verhaal de naam Groningen alleen voor de stad; het gebied buiten de stad noemen we Groningerland.
Lees Duizend jaar Groningen (pdf 30 blz) verdeeld in de volgende hoofdstukken:
- Het Decor 700-1000
- Verschillen 700-1000
- De koning en de bisschop 1000-1200
- Een afgelegen streek 1200-1300
- Kloosters en hoofdelingen 1200-1300
- De stad als borg 1300-1400
- Groningen wil meer 1400-1450
- Grote verbonden 1450-1475
- Op avontuur in Friesland 1450-1500
- Landsheren komen en gaan 1500-1536
- Karel V en Filips II 1536-1594
- De Republiek 1580-1594
- Nieuwe initiatieven 1594-1650
- Het rampjaar 1672
- Regenten en prinsgezinden 1700-1750
- Patriotten en oranjeklanten 1750-1795
- Bataafse en Franse tijd 1795-1813
- Conservatieven en liberalen 1813-1848
- Liberalen en socialisten 1848-1903
- Op- en ondergang 1903-1945
- Achterstand 1945-1980
- Duizend jaar verandering 1980-2000