Het is 350 jaar geleden dat de bisschop van Münster, alias Bommen Berend, de stad Groningen belegerde in het rampjaar 1672. Het lukte hem niet om de stad te veroveren en de stad hield stand. Daarom vieren we nog steeds het Groningens Ontzet op 28 augustus. De dag waarop de bisschop zich terugtrok. De Groninger Archieven bewaren een heel oude kaart van 71 cm hoog en 258,5 cm breed. Cartograaf Jannes Tideman maakte deze kaart in 1672 toen de gebeurtenissen nog vers in het geheugen lagen. Deze kaart is nu te bekijken op kaart1672.nl. Zoom in op de prachtige details en lees de verhalen over het Groningen van 1672. Luister daarnaast onze podcast Bommen Berend. Hierin wordt het verhaal van het beleg en het ontzet van Groningen verteld. U gaat mee op reis door het roerige jaar 1672 en hoort de bommen vallen!
Verhalenkaart
De kaart van Jannes Tideman is heel gedetailleerd. Niet alleen de loopgraven, schansen en kampementen zijn te zien, maar ook de soldaten en paarden worden minutieus weergeven. Eigenlijk is het een verhalenkaart, want het herbergt een schat aan verhalen en informatie over het Beleg en Ontzet van de stad Groningen. Ook tekende hij het landschap van de stad Groningen tot aan Haren.
Daarmee geeft de kaart een uniek beeld van de gebouwen die daar destijds stonden, zoals het Blauwhuis, de Coendersborg en het hof te Hemmen. Daarom staat dit bijzondere stuk centraal in de activiteiten die de Groninger Archieven organiseren tijdens de herdenking van het rampjaar 1672.
Inzoomen
De verhalenkaart uit 1672 wordt bewaard in het depot van de Groninger Archieven. Hij is na al die jaren erg kwetsbaar en kan daarom niet meer tentoongesteld worden. Omdat het een prachtig gedetailleerde kaart is, hebben de Groninger Archieven fotograaf René Gerritsen gevraagd deze te reproduceren door middel van foto’s. Het resultaat is te zien op kaart1672.nl. En het mooie is dat er (bijna) oneindig ingezoomd kan worden op details.
De verhalen over het Beleg en Ontzet van de stad Groningen zijn op deze website te lezen door middel van punten op de kaart. Klik op een punt en er wordt uitgelegd wat er te zien is, wat er staat en er zijn verdiepende verhalen en rondleidingen. Omdat de kaart ontelbare verhalen kent, starten we nu met een basis en voegen we steeds meer verhalen en informatie toen. En ondertussen is er ook veel zelf te ontdekken.
Tentoonstelling
De originele kaart van Tideman is dan niet meer te bekijken, maar het Groninger Museum heeft de hoge resolutie foto’s gebruikt om de kaart uit te vergroten voor de tentoonstelling Stad houdt stand – 350 jaar Groningens Ontzet. Een reproductie van 3,5 meter hoog bij 13 meter lang is samen met vele andere voorwerpen en verhalen over 1672 te zien tot 30 oktober 2022.