In inventarisnummer 99 stelt Freerk Veldman zich voor met de woorden: "Na ongeveer een dertig jaar bedrijfsleven als boer op Hekkum achter mij te hebben, en in mijn zoons opvolgers te hebben verkregen waardoor ik in de gelegenheid was hiervan te rusten, zou het, de gewone loop volgende, voor mij de aangewezen weg geweest zijn om nu maar een woning op een rustig dorp te betrekken en daarin mijn verder leven te verslijten als rustend boer-rentenier.
Dit heel gewone voorbeeld van velen heeft me echter altijd tegen de borst gestaan; 'k heb steeds voor een gezegde gehad: "ik wil niet graag uit een doodwachterswoning uitgedragen worden, tenzij als invalide, maar jong of oud sterven in het harnas van het maatschappelijk leven."
Wilde ik mijn levensopvatting niet prijs geven dan diende dus omgezien te worden, nu ik aan de eindpaal van mijn particulier boerenleven was gekomen, naar een werkkring, welke eenigszins annex was met mijn bedrijfsverleden en waarin ik ten nutte van de maatschappij kon bezig zijn.

Doordrongen van het groote gevaar dat dreigend over onze landbouw, en de zich met dit bedrijf bezig houdende bevolking van het platte land hing, was het me een zeer welkome uitkomst toen ik in 1926, van bevriende zijde daartoe voorgedragen, door de Nederlandsche Zuid-Afrikaansche Vereeniging werd aangezocht om deel te willen uitmaken van eene commissie welke genoemde organisatie van plan was uit te zenden naar Zuid Afrika, met het doel, om te onderzoeken of dáár een mogelijkheid zou zijn voor onze jonge boeren om daar hun bedrijf uit te oefenen met betere vooruitzichten dan in Nederland.

Temeer was deze uitnoodiging mij welkom eenerzijds omdat hierin een nuttig werk school en anderzijds, omdat ik van nabij bekend was met de groeiende nood onzer jonge landbouwers die hier in Holland onmogelijk, wegens het groote aantal gegadigden, een stuk grond in koop of huur konden bemachtigen om daarop met vooruitzicht van een eenigszins loonend bedrijf hun bestaan te maken".

De commissie brengt verslag uit van haar bevindingen over de mogelijkheid van emigratie van Nederlandse landbouwers naar Zuid-Afrika in het rapport uit 1927 (inventarisnummer 45). In haar conclusie stelt de commissie voor om in Zuid-Afrika een organisatie op te bouwen voor het leiden van de emigratie en een Nederlander aan te stellen, die goed bekend is met de landbouwers, de landbouwtoestanden in Nederland en een open oog heeft voor de behoeften van de emigrant. Deze persoon is Freerk Veldman geworden.

Een belangrijk deel van het archief bestaat uit de talloze brieven die Freerk Veldman vanuit Zuid-Afrika schreef aan zijn kinderen, kennissen en organisaties in Nederland. Bijna elke avond moet hij besteed hebben aan het schrijven van brieven. Daaruit komt een beeld naar voren van een hele energieke, gedreven en kundige man. Zeker geen rustend boer-rentenier.

Opmerkelijk vond ik de tijdgeest die uit zijn brieven spreekt. Zijn kijk op de wereld, de problemen waarmee de landbouw in Nederland te maken had, de situatie in Zuid-Afrika en zijn opvattingen over de oorspronkelijke bevolking.

Behalve zijn brieven zitten er in het archief foto's, die laten zien waaruit de organisatie in Zuid-Afrika bestond: een hotel voor de eerste opvang van emigranten, een boerderij voor landbouw en veeteelt, een school en zelfs een kaasfabriek.

Verder zijn er stukken te vinden over zijn voorouders en de boerderijen die zij bezaten.

Genealogische gegevens over de familie Veldman zijn te vinden in: Ommelander geslachten. Het nageslacht van Jacob Sijbolts, landbouwer te Warffum, en Geertruid Cornelis. 1958 - 1961.