1785_06665_header_.jpg
  • U bevindt zich hier:  
  • Home
  • Archieven
Uw zoekacties: Stadsbestuur van Groningen (1), 1246 - 1594
x2100 Stadsbestuur van Groningen (1), 1246 - 1594
Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

2100 Stadsbestuur van Groningen (1), 1246 - 1594
Zoek in deze inventaris
>
Zoektermen
Zoektips!

Wildcards kunnen het zoeken vergemakkelijken:

  • Een ? (vraagteken) vervangt een letter
  • Een * (sterretje) vervangt een aantal letters
  • Door een $ (dollarteken) voor een zoekterm te zetten, zoekt u naar woorden die op elkaar lijken.

Meer zoektips vindt u hier.

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
2100   Stadsbestuur van Groningen (1), 1246 - 1594
  • Kenmerken
  • Toelichting
  • Inventaris
Toelichting
Het Archief
De archieftoegang
Literatuur
Afkortingen en literatuurverwijzingen
laatste wijziging 09-04-2020
3.909 beschreven archiefstukken
3.870 gedigitaliseerd
totaal 79.574 bestanden
Inventaris
1. Archief van de secretarie
1.01. Stukken van algemene aard
1.02. Stukken betreffende de interne organisatie
1.03. Rechtspraak
1.04. Betrekkingen met de keizer, landsheren en hun vertegenwoordigers
1.05. Handhaving van de souvereiniteit en verschillende voorrechten van de stad
1.06. 'Heerlijke rechten': Verwerving, verdediging, beheer en uitoefening van overheidsrechten
1.07. Andere rechten
1.08. Toezicht op de gilden
1.09. Zetting van het brood
1.10. Verwerving en beheer van goederen, financiën
1.11. Openbare werken
1.12. Externe betrekkingen
1.12.01. Oldambt
1.12.02. Ommelanden (en Appingedam)
1.12.03. Westerwolde
1.12.04. Betrekkingen met Drenthe
1.12.05. Betrekkingen met Gelderland
1.12.06. Betrekkingen met Westerse heren en steden
1.12.07. Betrekkingen met Westerlauwers Friesland
60 Verdrag tussen de steden Groningen en Leeuwarden ter verzekering van de onderlinge vrede en bevordering van de rechtszekerheid en handel, 6 december 1317 i
62 Verdrag tussen het landschap Oostergo en de stad Groningen ter regeling van de behandeling van wederzijdse aanklachten, vaststelling van de strafmaat voor enkele delicten en bevordering van de rechtszekerheid en de handel, 11 mei 1318 i
61 Verdrag tussen de steden Groningen en Dokkum ter verzekering van de onderlinge vrede en bevordering van de rechtszekerheid en de handel, 15 mei 1318 i
88 Akte waarbij de rechters van Stellingwerf, Schoterwerf en Bornego verklaren met de stad Groningen en de Ommelanden een overeenkomst te hebben gesloten om gezamenlijk ten strijde te trekken tegen Onno Onsta, die met zijn partij de overeenkomst heeft geschonden die partijen met elkaar hadden gesloten ter beteugeling van de partijschappen in Hunsingo en Fivelgo, 26 september 1386 i
96 Akte van overeenkomst tussen het convent van Gerkesklooster en de stad Groningen inzake de beslechting van onderlinge geschillen en de bescherming van kooplieden, 8 september 1393 i
118 Akte van verbond voor de tijd van tien jaren gesloten tussen Achtkarspelen, Humsterland, Langewold, Vredewold en de stad Groningen ter verzekering van vrede en vrijheid met bepalingen inzake de beslechting van onderlinge geschillen en de berechting van misdrijven, 5 juni 1416 i
119 Akte van verzoening van de grietenij Opsterland met de stad Groningen, 6 juli 1418 i
120 Akte van overeenkomst tussen Achtkarspelen enerzijds en Ocko ten Broek, Hunsingo, Fivelgo, Humsterland, Langewold, Vredewold en de stad Groningen anderzijds inzake een door partijen tot 1 mei 1419 in acht te nemen vrede en de onderwerping van hun onderlinge geschillen aan de uitspraak van scheidslieden, 7 oktober 1418 i
131 Akte van verzoening van het convent van Ludingakerk voor Ocko ten Broek, de stad Groningen en de landschappen Hunsingo, Fivelgo, Vredewold, Langewold en Humsterland, 27 mei 1420 i
127 Akte van verzoening van de grietenij Smallingerland met de stad Groningen, 31 mei 1420 i
129 Akte waarbij de stad Workum aan Ocko ten Broek, de stad Groningen, de landschappen Hunsingo, Fivelgo, Langewold, Vredewold en Humsterland, alsmede de stad Hindelopen een eeuwige vrede toezegt, 4 augustus 1420 i
132 Akte van verzoening tussen hertog Jan van Beieren als graaf van Holland voor Oostergo, Westergo en zijn overige landen ten westen van de Lauwers enerzijds, en Ocko ten Broek, Sybet van Rüstringen, de stad Groningen en de landschappen Hunsingo, Fivelgo, Langewold, Vredewold en Humsterland voor de gebieden tussen Lauwers en Wezer anderzijds, met bepalingen ter verzekering van de onderlinge vrede en veilig handelsverkeer. Met akte van volmacht van hertog Filips van Bourgondië voor een drietal Amsterdamse burgers om op 11 november 1425 in zijn naam te Elburg overleg te voeren met een afvaardiging van de stad Groningen, 5 november 1425, en akte van verzoening uit naam van hertog Filips van Bourgondië voor de stad Groningen onder bekrachtiging van bovengenoemde overeenkomst, 19 november 1425, 1 september 1421
134 Akte van verzoening tussen Ocko ten Broek, Sibet van Rustringen, de stad Groningen en de landschappen Hunsingo, Fivelgo, Langewold, Vredewold, en Humsterland met de eilanden en ommelanden beoosten de Lauwers enerzijds, en Oostergo en Westergo met de eilanden en ommelanden ten westen van de Lauwers anderzijds, ter beëindiging van de partijstrijd tussen Schieringers en Vetkopers, houdende bepalingen ter verzekering van de onderlinge vrede en veilig handelsverkeer en regels voor wederzijdse gewapende bijstand, 1 februari 1422 i
135 Akte waarbij een groot aantal hoofdelingen tussen de Zuiderzee en de Wezer zweert de bepalingen van de op dezelfde dag gesloten overeenkomst tussen Ocko ten Broek en zijn bondgenoten enerzijds en Oostergo en Westergo anderzijds te zullen nakomen, 1 februari 1422 i
133 Akte van verzoening van de stad Sloten voor Ocko ten Broek, Sibet van Rustringen, de stad Groningen met de Ommelanden en de hanzesteden, 27 april 1422 i
137 Akte van overeenkomst tussen de stad Groningen en de landschappen Langewold, Vredewold en Humsterland enerzijds en de grietenij Opsterland anderzijds over de vervolging van dieven en helers en het houden van gemeenschappelijke warven te Roden, 21 mei 1425 i
139 Akte van overeenkomst tussen de grietenij Achtkarspelen enerzijds en de landschappen Hunsingo, Fivelgo, Langewold, Vredewold en Humsterland en de stad Groningen anderzijds over de vervolging van dieven en helers en het houden van gemeenschappelijke warven te Aduard, 24 mei 1426 i
166 Akte van overeenkomst voor tien jaren tussen de grietenij Achtkarspelen en de stad Groningen ter bevordering van de rechtszekerheid, houdende bepalingen inzake de vervolging van misdadigers, de beslaglegging op panden en de behandeling van vorderingen op vreemdelingen, 18 oktober 1438 i
172 Akte van verzoening tussen de stad Groningen enerzijds en de steden Workum en Hindelopen anderzijds, tot stand gebracht door arbitrale uitspraak van abt en magistraat te Dokkum, 1 augustus 1441 i
180 Akte van overeenkomst tussen de kerspelen Noorder- en Zuiderdrachten, Kortehemmen en Boornbergum en het Smallinger convent met zijn buren en meiers enerzijds en de stad Groningen en de landschappen Langewold, Vredewold en Humsterland anderzijds inzake de vervolging van dieven, helers en straatschenders en het houden van gemeenschappelijke warven, 13 of 20 augustus 1444 i
185 Akte van overeenkomst tussen de kerspelen Suameer, Garijp, Siegerswoude, Bergum, Noordermeer en Eestrum en Amko Rikersma te Hardegarijp met de stad Groningen, waarbij zij zich aansluiten bij het door Achtkarspelen gesloten verbond, 5 september 1447 i
186 Akte van overeenkomst tussen Luppo Sidsema en de stad Groningen naar het voorbeeld van de tussen Achtkarspelen en Groningen gesloten overeenkomst, 15 mei 1449 i
202 Akte van overeenkomst voor twintig jaar tussen de grietenij Achtkarspelen enerzijds en de stad Groningen en de landschappen Langewold, Vredewold en Humsterland anderzijds met bepalingen inzake de vervolging van misdadigers, de behandeling van schuldvorderingen en het houden van gemeenschappelijke warven te Aduard, 5 september 1458 i
207 Akte van verbond tussen de grietenij Opsterland en de stad Groningen met bepalingen inzake de onderling te verlenen bijstand tegen vijanden en misdadigers, de aanstelling van een grietman en rechters in Opsterland door de hoofdmannen van Groningen, op wie beroep van de door hen gewezen vonnissen zal openstaan, het houden van gemeenschappelijke warven en de door de stad Groningen ter verlenen hulp bij het oprichten en bemannen van sterkten in Opsterland, 29 mei 1461 i
211 Akte van verbond voor 30 jaren tussen de grietenij Kollumerland en de stad Groningen met bepalingen inzake het gezamenlijk oprichten van een versterking waarover voor 6 jaren van stadswege een kastelein zal worden aangesteld en andere maatregelen ter bevordering van de rechtszekerheid in Kollumerland, 5 september 1467 i
213 Akte van verzoening bij arbitrale uitspraak tussen de stad Groningen en de Ommelanden enerzijds en de gebroeders Worp en Bertold, en Gayke up der Gast, hoofdelingen en gevolmachtigden van de grietenij Dantumadeel anderzijds, 4 augustus 1468 i
214 Akte van verzoening bij scheidsrechterlijke uitspraak tussen Schelte Olfertszoon van Hindelopen en enige burgers van Groningen, 13 en 15 april 1469. Akte met concept
218 Akte van verzoening bij arbitrale uitspraak tussen de stad Groningen en het met haar verbonden Oostbroeksterland enerzijds en Ludo Yellinge, hoofdeling te Britsum, zijn echtgenote Syberch, eerder weduwe van Bennert Eygema, en Bennerts kinderen anderzijds, 17 januari 1470 i
220 Akte waarbij het landschap Stellingwerf de stad Groningen ten behoeve van haar inwoners en onderzaten een goede en snelle rechtspleging toezegt, 8 december 1473 i
223 Akte van aanneming door Broer Meckema van het verbond tussen Oostbroeksterland en de stad Groningen, 14 maart 1474 i
228...748 Stukken betreffende de geschillen tussen Douwe Syarda en zijn zoon Sicke enerzijds en de stad Groningen anderzijds, 1476-1487
229 Akte van overeenkomst voor tien jaren tussen de stad Groningen enerzijds en Oostergo en Westergo anderzijds, houdende hernieuwing van het in 1422 met Oost-Friesland gesloten vredesverdrag en bepalingen inzake de gemeenschappelijke berechting van geschillen tussen partijen, 17 juni 1477 i
240 Akte van overeenkomst tussen het landschap Stellingwerf en de stad Groningen inzake de teruggave van gestolen goederen en de vrijwaring van wederzijdse ingezetenen tegen gevangenneming en beslaglegging op hun goederen wegens vorderingen op hun landslieden, 26 mei 1485 i
327 Akte van volmacht van Sythie Harinxma, heerschap van IJlst, Sloten en Harich, op mr. Pybe, persona te Wyckel, en Bennert, prebendarius te Goinga, om (te Leeuwarden) met de raad van Groningen een verbond te sluiten, 4 april 1496 i
336 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en sommigen uit Westergo door de meenten van Oudega en Idsega, 13 juli 1496 i
247 Akte van verbond tussen vier kerspelen van Smallingerland en de stad Groningen met bepalingen inzake de onderling te verlenen bijstand tegen vijanden en misdadigers, de aanstelling van een grietman en rechter in Smallingerland door de hoofdmannen van Groningen op wie beroep van de door hen gewezen vonnissen zal openstaan, het houden van gemeenschappelijke warven en de door de stad te verlenen hulp bij het oprichten en bemannen van versterkingen in Smallingerland, 27 juli 1487 i
249 Akte van verbond voor twintig jaar tussen de grietenij Achtkarspelen enerzijds en de stad Groningen en de landschappen Langewold, Vredewold en Humsterland anderzijds inzake de rechtspleging, de elkander tegen vijanden te verlenen bijstand en het houden van gemeenschappelijke warven, waarbij zich teven de ingezetenen van Oostermeer en Eestrum aansluiten, 1488 i
256 Akte van volmacht van de hoofdelingen en hofmeesters aan de oostzijde van de Peasens voor Onne, hofmeester te Sion, en Menno Jarla om met de stad Groningen een verbond te sluiten, 17 december 1490 i
1476.22 Akte waarbij burgemeesters en raad met de gezworen meente en wijsheid van de stad Groningen verklaren een aantal geestelijken, edellieden en gemeenten in Oostergo in verbond aan te nemen voor een periode van 18 jaar, 17 september 1491. Afschrift i
257 Akte van verbond voor achttien jaren tussen de stad Groningen en de kloosters Dokkum, Weerd, Foswerd, Mariëngaarde, Bethlehem en Sion, de stad Dokkum en vele meenten en hoofdelingen in het landschap Oostergo tot onderlinge bijstand en ter bevordering van rust en veiligheid in dat landschap, met bepalingen inzake de vervolging en berechting van misdadigers, de invordering van penningschulden, de onderlinge koophandel en het houden van gemeenschappelijke warven te Groningen, waarop beroep zal open staan van de in Oostergo gewezen vonnissen, 17 september 1491. Met een gelijktijdig afschrift
266 Akte van volmacht van de raadslieden en gezworen zestien van de stad Dokkum, met uitzondering van Boot Hollinghe en Feye Hessels, voor Menno Jarla om met de stad Groningen een verbond te sluiten, 24 januari 1491 i
267 Akte van volmacht van de meenten van Wanswerd en Jislum voor Wybren Roerde om met de stad Groningen een verbond te sluiten, 8 september 1491 i
261 Akte, waarbij Hessel Ziorda verklaart zich te zullen houden aan het verbond dat Menno Jarla en anderen met de stad Groningen zullen sluiten, 9 september 1491 i
257.3 Uittreksel uit de akte van verbond tussen de stad Groningen enerzijds en de stad Dokkum en de landschappen Dongeradeel, Dantumadeel en Ferwerderadeel anderzijds van 17 september 1491, Gelijktijdig (17 september 1491) i
268 Akte van aanneming van het verbond zoals dat door de meente van Dokkum, de prelaten, hoofdelingen en gevolmachtigden van Dongeradeel en Ferwerderadeel gesloten is, door Hessel Malde [te Waaxens (?)], 17 september 1491 i
270 Akte waarbij Jypth Popta zich aansluit bij het verbond tussen Groningen enerzijds en Dongeradeel en de stad Dokkum anderzijds en burgemeesters en raad van Groningen verzoekt hem en zijn landzaten in bescherming te nemen, 23 september 1491 i
263 Akte van aanneming van het verbond van de stad Groningen met prelaten en heerschappen uit Docmerdeel en Ferwerderadeel en de meente van Dokkum door Wybren Dyxtera uit Docmerdeel, 1 oktober 1491 i
265 Verzoekschrift van Gherberth Mynnama aan het stadsbestuur van Groningen, om opgenomen te mogen worden in het verbond van die stad met de abten van Dokkum, Mariëngaarde en Foswerd, de stad Dokkum en de hoofdelingen van Dongeradeel en Ferwerderadeel, 4 oktober 1491 i
264 Akte van aanneming van het verbond zoals dat door de meente van Dokkum en de prelaten, hoofdelingen en gevolmachtigden van Dongeradeel en Ferwerderadeel gesloten is, door Floris en Johannes, pastoors te Bornwerd en Foudgum, 6 oktober 1491 i
262 Verzoekschrift van Henricus, prior, en het convent van Bergum aan het stadsbestuur van Groningen om opgenomen te mogen worden in het verbond van die stad met de abten van Dokkum, Mariëngaarde en Foswerd en met hoofdelingen en huislieden in Dongeradeel en Ferwerderadeel, 8 oktober 1491 i
273 Verzoekschrift van Bennert Eysinga voor hemzelf en zijn landzaten en voor de meente van Engwierum aan het stadsbestuur van Groningen om opgenomen te worden in het verbond van die stad met de abten van Dokkum, Mariëngaarde en Foswerd, de stad Dokkum en de hoofdelingen van Dongeradeel en Ferwerderadeel, 8 oktober 1491 i
274 Verzoekschrift van Sybeth Aemkema, zijn meiers en de eigenerfden en meenten te Bergum, Noordermeer en Hardegarijp aan aan het stadsbestuur van Groningen om opgenomen te worden in het verbond van die stad met de abten van Dokkum, Mariëngaarde en Foswerd, de stad Dokkum en de hoofdelingen in Dongeradeel en Ferwerderadeel, 8 oktober 1491 i
271 Akte van aanneming van het verbond zoals dat door de meente van Dokkum en de prelaten, hoofdelingen en gevolmachtigden van Dongeradeel en Ferwerderadeel gesloten is, door Tacko Jarsma en Garch a Tzessens (te Holwerd), 10 oktober 1491 i
269 Verzoekschrift van Hessel Hobbama en enige andere inwoners van Ee (?) aan het stadsbestuur van Groningen, om opgenomen te mogen worden in het verbond van die stad met de abten van Dokkum, Mariëngaarde en Foswerd, de stad Dokkum en de hoofdelingen van Dongeradeel en Ferwerderadeel, 11 oktober 1491 i
272 Akte van aanneming van het verbond tussen de meente van Dokkum en de landschappen Dongeradeel en Ferwerderadeel enerzijds en de stad Groningen anderzijds door Fecka Bottyngha, hoofdeling te Marrum, en Tzalingh Zyttyama en Syds Syttyma, hoofdelingen te Hallum, voor henzelf, hun meenten te Marrum en Hallum, en voor hun landen en landzaten in Dongeradeel en Ferwerderadeel, 15 oktober 1491 i
260 Verzoekschrift van Botta Eeskzoen Doynga aan het stadsbestuur van Groningen om opgenomen te mogen worden in het verbond die stad met de abten van Dokkum, Mariëngaarde en Foswerd, de stad Dokkum en met hoofdelingen uit Dongeradeel en Ferwerderadeel, 10 november 1491 i
259 Verzoekschrift van de meenten te Rijperkerk en Tietjerk aan het stadsbestuur van Groningen om opgenomen te mogen worden in het verbond die stad met de abten van Dokkum, Mariëngaarde en Foswerd, de stad Dokkum en met hoofdelingen uit Dongeradeel en Ferwerderadeel, 25 november 1491 i
277 Akte van overeenkomst tussen de stad Groningen en haar bondgenoten enerzijds en de gebroeders Hottinga, de steden Franeker en Workum, Franekeradeel en enige heren anderzijds, inzake de eerbiediging van elkanders invloedssferen, de arbitrale beslechting van onderlinge geschillen in de toekomst en het onderhouden van een vaste vrede, 10 oktober 1492. Met een gelijktijdig (?) afschrift
284 Akte van verzoening tussen de stad Groningen en haar bondgenoten enerzijds en Bocke Harinxma en de stad Sneek anderzijds ter beëindiging van hun geschillen ten gevolge van het verbond van eerstgenoemden met Oostergo, 13 oktober 1492. Met gelijktijdig afschrift
294.1 Akte van verbond van de stad Groningen met een aantal kloosters, steden, grietenijen en hoofdelingen in Westergo tot onderlinge bijstand en ter bevordering van rust en veiligheid in dat landschap, met bepalingen inzake de vervolging en berechting van misdadigers en het houden van gemeenschappelijke warven te Groningen, waarop beroep zal openstaan van de door plaatselijke rechters gewezen vonnissen, [1492?]. Concept i
294.2 Aantekening inzake de in verband met het verbond tussen de stad Groningen en Westergo in dat landschap te heffen schatting, [1492?] i
292 Akte van aanneming van het verbond tussen de stad Groningen enerzijds en de stad Dokkum en hoofdelingen en prelaten uit Dongeradeel en Ferwerderadeel anderzijds door Bernsch Hessilsma te Dokkum voor hemzelf, zijn kinderen en zijn meiers, en door Offo Hessilszoon, 3 mei 1492 i
291 Akte van aanneming van het verbond tussen de stad Groningen enerzijds en de stad Dokkum en hoofdelingen en prelaten uit Dongeradeel en Ferwerderadeel anderzijds door Worp Doyngha, Gayke Juusma, Gherck en Take Bonga, Wobbe en Jeltye Gheltsma en Gaeltke Sitssma voor henzelf en hun meiers in Dongeradeel en Ferwerderadeel en als gevolmachtigden van het 'oester tremdeell' van Dantumadeel, 4 mei 1492 i
290 Akte van aanneming van het verbond tussen de stad Groningen enerzijds en de stad Dokkum en hoofdelingen en prelaten uit Dongeradeel en Ferwerderadeel anderzijds door Idze Thiaerda, 14 juni 1492 i
295 Brief van Tyaerd Muckema aan Renick Heemstra waarin hij ontkent zich met de stad Groningen verbonden te hebben, 3 september 1492 i
288 Akte waarbij Kensche Thyaerde, weduwe van Syds, verklaart dat zij haar huis te Rinsumageest voor de stad Groningen openstelt, 1 oktober 1492 i
293 Akte waarbij eigenerfden en mene meente van Anjum de stad Groningen en haar bondgenoten hou en trouw beloven en hulp toezeggen en burgemeesters, raad en gezworen meente van die stad verzoeken hen op te nemen in het verbond van Groningen met hoofdelingen en prelaten uit Dongeradeel en Ferwerderadeel, 4 oktober 1492 i
285 Akte van overeenkomst tussen de steden Groningen en Leeuwarden om gedurende 24 jaar het door eerstgenoemde met de prelaten, hoofdelingen en meente van Dokkum, Dongeradeel en Ferwerderadeel gesloten verbond te onderhouden, waarbij de stad Groningen tevens het recht verkrijgt te Leeuwarden een kastelein aan te stellen, 10 oktober 1492 i
278 Akte van aanneming van het verbond tussen de stad Groningen enerzijds en de stad Dokkum en de prelaten en hoofdelingen van Dongeradeel en Ferwerderadeel anderzijds door de grietenij Idaarderadeel, 18 oktober 1492 i
289 Verzoekschrift van Popka Mockama aan burgemeesters en raad, gezworen meente en wijsheid van Groningen om opgenomen te worden in het verbond van die stad met de abten van Dokkum, Mariëngaarde en Foswerd, de stad Dokkum en de hoofdelingen in Dongeradeel en Ferwerderadeel, 25 oktober 1492 i
283 Akte van aanneming van het verbond tussen de steden Groningen en Leeuwarden door Worp Unynga en Reenyck Buermanninga, hoofdelingen te Leeuwarden, 31 oktober 1492 i
282 Akte van aanneming van het verbond tussen de steden Groningen en Leeuwarden door Peter Kamminga, hoofdeling te Leeuwarden, 5 november 1492 i
279 Akte van aanneming van het verbond tussen de stad Groningen enerzijds en de stad Dokkum en de prelaten en hoofdelingen van Dongeradeel en Ferwerderadeel anderzijds door Doka Mertna voor hemzelf en zijn meiers en als gevolmachtigde van de meente van Kornjum, 8 november 1492 i
281 Akte van verbond tussen enige hoofdelingen uit Zevenwolden en de stad Groningen tot wederzijdse bijstand, 18 november 1492 i
280 Akte van aanneming van het verbond tussen de stad Groningen enerzijds en de stad Dokkum en de prelaten en hoofdelingen van Dongeradeel en Ferwerderadeel anderzijds door Bertelt op Starckenborch en Salinck Enthens, hoofdelingen in Dantumadeel, 21 november 1492 i
303 Akte van oorvede van Feye Heemstra voor de stad Groningen, naar aanleiding van het gebeurde tijdens de strijd te Dokkum, waarbij hij zich aansluit bij het tussen Groningen en Dokkum gesloten verbond, 2 april 1493 i
299 Akte van oorvede van Take Renessoen, hoofdeling te Oudkerk, voor de stad Groningen waarbij hij zich aansluit bij het tussen Groningen en Dokkum gesloten verbond, 3 april 1493 i
300 Akte van oorvede van Botte Herwey en zijn zoons Gerke en Gerlich, hoofdelingen te Ternaard, voor de stad Groningen, waarbij zij zich aansluiten bij het tussen Groningen en Dokkum gesloten verbond, 3 april 1493 i
302 Akte van oorvede van de gebroeders Tyaert en Gherbrant Muckema voor de stad Groningen, naar aanleiding van het gebeurde tijdens de strijd te Dokkum, waarbij zij zich aansluiten bij het tussen Groningen en Dokkum gesloten verbond, 11 mei 1493 i
297 Akte van oorvede van Schelte van Huizum voor de stad Groningen, waarbij hij zich aansluit bij het tussen die stad en Leeuwarden gesloten verbond, 13 mei 1493 i
301 Akte van overeenkomst tussen de stad Groningen en de grietenijen Dongeradeel, Ferwerderadeel en Dantumadeel betreffende de aanstelling en bekostiging van een kastelein te Dokkum, 30 juli 1493 i
298 Akte van verbond tussen de stad Groningen en de inwoners van Zevenwouden tot wederzijdse bijstand tegen buitenlandse heren en ter voorkoming van onderlinge geschillen, 14 september 1493 i
307 Akte van oorvede van de gebroeders Hessel en Tydske Wattema, hoofdelingen te Ee, voor de stad Groningen, waarbij zij zich aansluiten bij het tussen Groningen en Dokkum gesloten verbond, 12 april 1494 i
308 Akte van bevestiging door rooms-koning Maximiliaan van het verbond tussen de stad Groningen enerzijds en prelaten, oldermannen, grietmannen, hoofdelingen en rechters uit Oostergo anderzijds, 23 mei 1494 i
305 Akte van oorvede van de hoofdeling Wylke Rynga voor de stad Groningen, naar aanleiding van het gebeurde tijdens de strijd te Dokkum, waarbij hij zich aansluit bij het tussen Groningen en Leeuwarden gesloten verbond, 9 augustus 1494 i
313 Akte van aanneming van het verbond tussen de stad Groningen enerzijds en de abten, prelaten en hoofdelingen van Oostergo anderzijds door Jemma Heerjuwsma, 2 november 1494 i
316 Akte van aanneming van het verbond tussen Groningen en Oostergo door de weduwe van Feye Whama op Jeppamahuis in Ferwerderadeel, 8 mei 1495 i
318 Akte van oorvede door de gebroeders Ghoffo en Tako Douwensz., hoofdelingen te Stiens, voor de stad Groningen, naar aanleiding van het gebeurde tijdens de strijd te Dokkum en een door hun vader te Kuzemer gepleegde roof, waarbij zij zich aansluiten bij het tussen Groningen en Leeuwarden gesloten verbond, 25 augustus 1495 i
315 Akte van oorvede van Reneke Heemstra, hoofdeling, voor de stad Groningen naar aanleiding van het gebeurde tijdens de strijd te Dokkum, waarbij hij zich aansluit bij het tussen Groningen en Dokkum gesloten verbond, 9 september 1495 i
317 Akte van oorvede van Tako Heemstra, hoofdeling, voor de stad Groningen naar aanleiding van het gebeurde tijdens de strijd te Dokkum, waarbij hij zich aansluit bij het tussen Groningen en Dokkum gesloten verbond, 9 september 1495 i
350 Akte waarbij de hoofdelingen Boeke Harinxma en Low Doynga en het stadsbestuur van Sneek hun landen en stad ter bescherming overgeven aan de stad Groningen, 20 april 1496. In duplo
385 Akte van overeenkomst tussen de steden Groningen, Leeuwarden en Dokkum enerzijds en de steden Franeker, Sneek en Sloten en een aantal hoofdelingen anderzijds tot beëindiging van de vijandelijkheden, waarbij bepaald wordt dat de tussen partijen levende geschillen aan scheidsrechters ter beslechting zullen worden voorgelegd, 12 november 1496. Met gelijktijdig afschrift
296 Akte van overdracht van Sneek, Sloten en Woudsend aan de stad Groningen, [1496] i
330 Akte van volmacht van Bocko Harinxma, mede voor de grietenij Wymbritseradeel, en de stad Sneek, mede voor de Sneker Vyfga, Woudsend en het slot aldaar, op Aggo Pierssone, Johan Hotthiazoen, Jasper Ghijsbertssoen en Alla Doekazoen om (te Leeuwarden) een verbond te sluiten met Groningen en Leeuwarden, 28 januari 1496 i
328 Akte van volmacht van Wattya Harinxma en recht en raad van de stad Sloten op mr. Piba, persona te Wyckel, om met de de stad Groningen te onderhandelen over een verzoening en over de toetreding tot het verbond tussen Groningen en Oostergo, 3 februari 1496 i
351 Brief van de steden Sneek en Franeker mede namens anderen uit Westergo aan burgemeesters en raad van Groningen en hun bondgenoten, houdende voorstel tot samenwerking tegen de vreemde huursoldaten in Westergo en de hertog van Saksen, en volmacht op Pybe, persona te Wyckel, en Sasker Heringe om namens hen te onderhandelen over een verbond ter verzekering van orde en rust, 1 maart 1496 i
387 Akte van volmacht van Bocka Harinxma, mede voor de grietenij Wymbritseradeel, en de stad Sneek, mede voor de Sneker Vijfga, Woudsend en het slot aldaar, op Bennert Edaz., priester te Goënga, Johan Hottiaz., Jasper Gijsbertsz. en Alla Boekaz. om te Leeuwarden met afgevaardigden van de stad Groningen en haar bondgenoten een verdrag te sluiten ter verzekering van vrede en rust in Westergo, 4 april 1496 i
332 Brief van de gebroeders Hero en Jarich Hottinga en de stad Franeker aan de afgevaardigden van Groningen en haar bondgenoten (te Leeuwarden) waarin zij meedelen het eerder met Groningen gesloten verbond te willen onderhouden en bereid te zijn dit desgewenst nader te bevestigen, 6 april 1496 i
384 Akte van volmacht van de stad Franeker, Here en Jarich Hotnya en enige andere hoofdelingen op Syrick, pastoor te Franeker, Jelmer, pastoor te Nijland, en de prebendaat Benedix Hereszoen om met de stad Groningen te onderhandelen over een vredesverdrag en de betaling van een som gelds om de soldaten van Ghosschalk Jongema te doen vertrekken, 15 april 1496 i
933.1 Brief van Juw Juwinga aan burgemeesters en raad en gedeputeerden van de stad Groningen te Sneek, waarin hij zich bereid verklaart zijn geschillen met Goslick Juwinga ter beslechting over te laten aan vier scheidslieden, waarbij, indien nodig, de raad van Groningen als superarbiter zal optreden, 4 mei 1496 i
933.2 Brief van Bocka Ygama te Folsgare aan Groningen, waarin hij belooft zich te zullen houden aan de afspraken, die de stad met Bocka Ennes gemaakt heeft inzake de afbraak van een versterking, 12 mei 1496 i
368 Brief van enige ballingen uit Workum aan burgemeesters, recht en raad van de stad Groningen, houdende verzoek om vrijgeleide teneinde zich aldaar tegenover hun wederpartij te kunnen verantwoorden, 29 mei 1496 i
294.3 Akte van verbond voor twintig jaar tussen de stad Groningen enerzijds en de conventen van Staveren en Hemelum, Oldenklooster, Lidlum, Thabor, 't Zand, Ludingakerke en Anjum, de steden Bolsward, Wordkum, Hindeloopen, Staveren, Harlingen en IJlst, de dorpen Noordwolde, Elahuizen en Koudum, de grietenij Gaasterland, alsmede vele hoofdelingen uit Westergo anderzijds tot onderlinge bijstand en ter bevordering van rust en veiligheid in dat landschap, met bepalingen inzake de vervolging en berechting van misdadigers en het houden van gemeenschappelijke warven te Groningen, waarop beroep zal openstaan van de door plaatselijke rechters gewezen vonnissen, 3 juni 1496 i
389 Akte van aanneming van het verbond tussen de stad Groningen en het landschap Oostergo door Wyba Jarichz. te Roordahuizum en Worp Jongha Lywaz. Jwkama te Britsum, 5 juni 1496 i
334 Akte van volmacht van Feyka Zierdsma, hoofdeling te Deinum, op Wythie Laesz., hoofdeling te Boksum, om te Harlingen met vertegenwoordigers van de stad Groningen te onderhandelen, 20 juni 1496 i
333 Akte van aanneming van het verbond tussen de stad Groningen en het landschap Westergo (van het jaar 1496) door Seerck Keympazn, Goedsfrient Jellzn, Haytya Epenzn, Dya Rottersma, Mynthya Mynthyama en Feyka Goerde te Menaldum, 22 juni 1496 i
347 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door Jacobus, persona te Beetgum en Dijksterhuizen, en Andla Foppazn., mede namens de meente aldaar, 22 juni 1496 i
372 Akte van aanneming van het verbond van 1496 tussen de stad Groningen en de in de verbondsakte genoemde personen uit het landschap Westergo door Pyba Mernstra en Doke Dottyngama, 22 juni 1496 i
373 Akte van aanneming van het verbond van 1496 tussen de stad Groningen en de in de verbondsakte genoemde personen uit het landschap Westergo door Sywert Sybrantz, 22 juni 1496 i
374 Akte van aanneming van het verbond van 1496 tussen de stad Groningen en de in de verbondsakte genoemde personen uit het landschap Westergo door Douwe Renickz. en Sywerd in de Poelen, mede voor de gemeente te Dronrijp, 22 juni 1496 i
381 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en de in de verbondsakte genoemde personen uit het landschap Westergo door Sasker Heringama en Sywerdt Wybenz te Grouw Stens, mede voor de meenten te Marsum, Engelum, Dijksterhuizen en Beetgum, en Fedde Dottinga, 22 juni 1496 i
369 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van Westergo door Schelta Lyawkama, 24 juni 1496 i
376 Akte van aanneming van het verbond van 1496 tussen de stad Groningen en de in de verbondsakte genoemde personen uit het landschap Westergo door Sybrandus, persona, Tyalka Poppema en de meente te Schettens, 24 juni 1496 i
380 Akte van aanneming van het verbond van 1496 tussen de stad Groningen en de in de verbondsakte genoemde personen uit het landschap Westergo door de gemeente te Oosterbierum, 26 juni 1496 i
348 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door recht en raad en meente van Berlikum, 28 juni 1496 i
371 Akte van aanneming van het verbond van 1496 tussen de stad Groningen en de in de verbondsakte genoemde personen uit het landschap Westergo door Tytardus, persona, en de meente te Kimswerd, 5 juli 1496 i
933.3 Bevelschrift van burgemeesters en raad van Groningen te Harlingen aan persona en gemene meente van de Sneker Vijfga om te Harlingen mee te werken aan de aanleg van een bolwerk, dan wel 9 stuivers per huis te betalen, 5 juli 1496 i
326 Akte van aanneming van het verbond tussen de stad Groningen en het landschap Westergo door Renick en Bocka Aggenszonen te Sweins en de gemeente aldaar en te Schingen, 6 juli 1496 i
370 Akte van aanneming van het verbond van 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door heer Douwa, persona, en de meente te Arum en Lollum, heer Hendrick, persona, en de meente te Witmarsum, heer Schelta, Douwa Hiddama en de meente te Pingjum, heer Augustinus en de meente te Kornwerd, heer Nanne, persona, en de meente te Zurich en Johan Sickama en de meente te Makkum, 6 juli 1496 i
377 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en de in de verbondsakte genoemde personen uit het landschap Westergo door Doytye, persona, Dowe, prebendarius, Sybren Brioutsma en de meente te Wons, 6 juli 1496 i
378 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en de in de verbondsakte genoemde personen uit het landschap Westergo door Rippert Elinxma, mede voor de gemeente te Sexbierum, 6 juli 1496 i
345 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van Westergo door Hobbe Harmanne, mede namens de meente in Minnertsga, 7 juli 1496 i
359 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van Westergo door Hero Ockinga en de meenten te Burgwerd, Hichtum en Hartwerd, 7 juli 1496 i
375 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en de in de verbondsakte genoemde personen uit het landschap Westergo door Wyttya Heringa mede voor de gemeente te Piaam, 7 juli 1496 i
933.4 Bevelschrift van burgemeesters en raad van Groningen te Harlingen aan de pastoors of hun vicarissen in enkele dorpen in Wymbritseradeel en de stad IJlst om de plaatselijke hoofdelingen en meenten aan te zeggen naar Bolsward te komen om het verbond van de stad Groningen met Westergo te bezegelen, 7 juli 1496 i
352 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door Johannes, persona, en Sywerd Aylwa en Wyba Sybrenz. te Schraard, mede namens de meente aldaar, 8 juli 1496 i
346 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door Eppa to Oldehuus mede namens de meente te Winaldum, 9 juli 1496 i
363 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door Johannes, persona, en de meente te Exmorra, 11 juli 1496 i
364 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door Mathias, persona, en de meente te Longerhouw, 11 juli 1496 i
365 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door Tako, vicarius, en de meente te Wommels, 11 juli 1496 i
379 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en de in de verbondsakte genoemde personen uit Westergo door Baucka, persona, Eepo Bonga en gemeente te Allingawier, Jarich, persona en de gemeente te Idsegahuizen alsmede Douwa, persona, en de gemeente te Parrega, 12 juli 1496 i
337 Akte van aanneming van het verbond (van het jaar 1496) tussen de stad Groningen en sommigen van Westergo door Reynerus, persona te Engwier, 13 juli 1496 i
338 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van Westergo door de gemeente van Jutrijp, 13 juli 1496 i
339 Akte van aanneming van het verbond (van het jaar 1496) tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door de meente van Kubaard, 13 juli 1496 i
342 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door de meente te Tirns, 13 juli 1496 i
344 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door de meente van Hijhuizum, 13 juli 1496 i
349 Akte van aanneming van het verbond van 1496 tussen de stad Groningen en die van Westergoland door Peer Foppez., zijn dochter Atte en de meente te Oppenhuizen en Snekera Ingae, 13 juli 1496 i
354 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door de meente te IJsbrechtum, 13 juli 1496 i
357 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door Meya Hillez., Lijuwe Wibenz., Peter Wybenz., Foke Bonterp, Sybrant Pekamaen Meylke Sipkenz. te Oosthem, 13 juli 1496 i
358 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van Westergo door de meente te Folsgare, 13 juli 1496 i
340 Akte van aanneming van het verbond (van het jaar 1496) tussen de stad Groningen en die van Westergoland door Johannes, persona, en de meente te Wilssem, 14 juli 1496 i
341 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door de meente van Sandfurde, 14 juli 1496 i
355 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van Westergoland door Philippus, persona, en de meente te Tjalhuizum, 14 juli 1496 i
361 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door Idsert, persona, en de meente in Gaastmeer, 14 juli 1496 i
362 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door Douwa Harinxma, 14 juli 1496 i
356 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van Westergo door Douwe, persona, en de meente te Heeg, 15 juli 1496 i
366 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door Foppe, persona, en de meente te Indijk, Wyned, persona, en de meente te Smallebruggen en Dyore, vicarius, en meente in Ypekolsga, 15 juli 1496 i
933.5 Bevelschrift van burgemeesters en raad te Bolsward aan 17 dorpen in Baarderadeel en Hennaarderadeel om in Bolsward hun onderworpenheid aan de stad Groningen te komen betuigen, 16 juli 1496 i
343 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door Gossa, persona, en de meente te Greonterp, 18 juli 1496 i
360 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en het landschap Westergo door Johannes, persona, en de meente te Tjerkwerd, 18 juli 1496 i
933.6 Bevelschriften van de gedeputeerde Groninger raadsheren te Bolsward aan de gemeenten te Uitwellingerga en Heeg en enkele personen in Oppenhuizen en IJlst om te Bolsward schatting te komen betalen wegens het niet-meewerken aan het bolwerk te Harlingen, 18 juli 1496 i
335 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en het landschap Westergo door Tymen, persona, Haya Mertenz en de gemeente te Hieslum, 19 juli 1496 i
353 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van Westergo door Feyka Seerdsma te Deinum en Wyttya Laesz. te Boksum mede namens de meenten aldaar, 22 juni 1496 i
367 Akte van aanneming van het verbond van het jaar 1496 tussen de stad Groningen en die van het landschap Westergo door Hessel en Aggo Jongsma, 25 juli 1496 i
383 Lijst van klachten van de stad Franeker en haar bondgenoten tegen de stad Groningen en haar medestanders, [1497] i
391 Akte waarbij de scheidsrechters in de geschillen tussen de steden Groningen en Franeker met hun bondgenoten aanwijzingen vaststellen voor de bij de beslechting der geschilpunten te volgen procedure, Concept. 24 april 1497 i
388 Akte van uitspraak van de scheidsrechters in de geschillen tussen de stad Groningen en haar bondgenoten enerzijds en die van Westergo met hun medestanders anderzijds, 9 juni 1497 i
390 Brief van de stad Franeker aan de scheidsrechters in haar geschillen met de stad Groningen en aan de afgevaardigden van laatstgenoemde te Leeuwarden, houdende verzoek de behandeling van deze geschillen uit te stellen, 27 juni 1497 i
394 Akte van uitspraak van de scheidsrechters in de geschillen tussen de stad Groningen en haar bondgenoten enerzijds en die van Westergo anderzijds, 15 april of 12 augustus 1497 i
515 Akten waarbij enige hoofdelingen in Oostergo zich met de stad Groningen verzoenen en toetreden tot verbonden van deze stad met Leeuwarden en anderen in Oostergo, 1492-1494. Afschriften, [c. 1500] i
2100 Stadsbestuur van Groningen (1), 1246 - 1594
Inventaris
1. Archief van de secretarie
1.12. Externe betrekkingen
1.12.07. Betrekkingen met Westerlauwers Friesland
515
Akten waarbij enige hoofdelingen in Oostergo zich met de stad Groningen verzoenen en toetreden tot verbonden van deze stad met Leeuwarden en anderen in Oostergo, 1492-1494. Afschriften, [c. 1500]
Datering:
1492-1494. Afschriften, [c. 1500]
Omvang:
1 katern
NB:
Vgl. inv.nrs. 279, 280, 282, 283, 297, 299, 300, 302, 303 en 305.
Gedrukt: Pax Groningana nrs. 72-74, 76, 79, 81-83, 85, 86 en 118.
Betreft Register Feith 1491.13. Hierin afschriften van RF 1492.10, 1492.11, 1492.13, 1492.14, 1493.4, 1493.6, 1493.7, 1493.9, 1493.10, 1494.5 en een niet in Register Feith vermelde akte
Oude Orde:
Stadskist onder letter D; inv. 18e eeuw O3-31
Trefwoorden:

Vorige
Volgende
Ga
laatste wijziging 21-03-2019
1 gedigitaliseerd
totaal 11 bestanden
766 Stuk houdende bekentenissen van Kempo Roperda, Gerbrant Mockema en Jemma her Jowsma over hun betrokkenheid bij het voornemen van de graaf van Oost-Friesland om Westerlauwers Friesland met geweld aan zijn zijde te brengen, 1512. Afschrift i
1.12.08. Onderhandelingen met de Duitse keizers over de heerschappij in Westerlauwers Friesland
1.12.09. De hertogen van Saksen
1.12.10. Oost-Friesland
1.12.11. Bentheim
1.12.12. Münster
1.12.13. Oosterse steden en landen
1.12.14. Zoen- en oorvedebrieven van particulieren, kwijtingen wegens ontvangen schadevergoeding enz
1.12.15. Arbitrale uitspraken van het het stadsbestuur van Groningen e.d
1.13. Betrekkingen met landsheren en hun regeringen
1.14. De stad als deel van het gewest Stad en Lande
1.15. Verhouding van de stad Groningen tot de Ommelanden
1.16. Varia, naar onderwerpen gerangschikt
2. Archief van de syndicus
3. Archief van het gildrecht
4. Stukken van stadsambtenaren en andere functionarissen
5. In beslag genomen stukken
7. Stukken waarvan de band met de stad niet is gebleken
laatste wijziging 09-04-2020
3.909 beschreven archiefstukken
3.870 gedigitaliseerd
totaal 79.574 bestanden
Kenmerken
Beschrijving:
Inventaris van het archief van de Secretarie van het stadsbestuur van Groningen en de onderhorige jurisdicties
Bewerker:
J.F.J. van den Broek
Behoort tot collectie:
Gemeente Groningen
Laatste Publicatie:
2009
Omvang:
35,98 m standaardarchiefberging
Licentie:
CC0 1.0 Public Domain Dedication
Categorie:
Archiefvormer(s)::
 
Archiefvormer Groningen, stadsbestuur van, ca.1247 - 1811
laatste wijziging 09-04-2020
3.909 beschreven archiefstukken
3.870 gedigitaliseerd
totaal 79.574 bestanden
 
 
 
MAIS-(M)DWS is een product van DE REE archiefsystemen BV
meer informatie over MAIS-(M)DWS