Na vijf jaar sluit Open het Stadsbestuur in 2025 zijn spreekwoordelijke deuren. Het succesvolle project wordt opgevolgd door een nieuw publieksproject dat zich richt op het archief van de familie Van Ewsum. We kijken met veel plezier terug op Open het Stadsbestuur, dat vijf jaar besloeg en waaraan 275 enthousiaste deelnemers en vrijwilligers hebben meegewerkt!
Geschiedenis van het project
Open het Stadsbestuur begon in 2019 als opvolger van de eerdere succesvolle publieksprojecten rondom de Slag bij Heiligerlee en de Kerstvloed van 1717. Het doel van het project was het toegankelijk maken van zoveel mogelijk materiaal uit het archief van het stadsbestuur van Groningen (1594-1815). Door verzoeken aan en beslissingen van het stadsbestuur te transcriberen, oftewel oude handschriften om te zetten naar modern schrift, hoopten we een beter beeld te krijgen van het dagelijks leven in die periode. En dat is zeker gelukt! Bijna dagelijks deden deelnemers en vrijwilligers mooie vondsten over verscheidene onderwerpen. Denk aan regels voor beplanting in de stad, burenruzies, echtscheidingen, toegang tot gildes, weggelopen verloofden en veel meer. Naast het reguliere project werden ook deelprojecten gestart zoals het project rondom het Rampjaar 1672.
Het archief
Het archief van het stadsbestuur, dat in het project centraal stond, loopt van 1594 tot en met 1815. Het middeleeuwse archief van het stadsbestuur, dat in 1246 begint, werd buiten beschouwing gelaten. Het archief bevat niet alleen de administratie van het stadsbestuur, maar ook van haar bezittingen in de provincie. De enorme invloed die de stad Groningen uitoefende op grote delen van het achterland verklaart ook de vele stukken over de rest van de provincie. Belangrijke delen van het archief zijn de jaarlijks terugkerende stukken, altijd ingebonden in vuistdikke boeken. Denk aan stadsrekeningen waarin de inkomsten en uitgaven zijn vastgelegd, met toelichtingen in de bijlagen. Of aan rekestboeken, waarin verzoeken van burgers aan het stadsbestuur staan vermeld, inclusief antwoorden. De stukken waren vrijwel niet doorzoekbaar op naam of onderwerp, maar daar hebben we met dit project verandering in gebracht.
Wat hebben we gedaan?
Binnen het project Open het Stadsbestuur hebben onze deelnemers en vrijwilligers in totaal 40.967 pagina’s getranscribeerd! De (veelal rekest-)boeken werden ingescand, waarna de scans in een transcriptietool werden weergegeven. Met de hand typten zij de boeken woord voor woord over. Er werd voornamelijk in boeken uit de 18e eeuw gewerkt. Was een handschrift te ingewikkeld? Dan werd er hard gepuzzeld. Door samen op de studiezaal of tijdens de verbouwing van de Groninger Archieven in Museum aan de A te overleggen, werden heel wat lastige handschriften ontcijferd. Daarnaast deelden deelnemers en vrijwilligers hun vondsten op het online platform Plek en schreven zij, samen met publieksadviseurs, 62 blogs.
Het deelproject Het leven in 1672 leverde ook veel nieuw materiaal op. Niet alleen in transcripties (12.759 van de getranscribeerde scans komen uit dit project!) maar ook in publieksactiviteiten. Veel deelnemers en vrijwilligers schreven kleine geschiedenissen, die we samen met de transcripties op de website kaart1672.nl plaatsten om een beeld te schetsen van het leven in 1672. Deze microgeschiedenissen werden onder andere gebruikt voor afleveringen van onze talkshow Gronings Erfgoed Live en voor de pop-up tentoonstelling Verhalen uit 1672. Deze tentoonstelling was in 2022 te zien in de Groninger Archieven, tijdens de Dag van de Groninger Geschiedenis, en in 2023 in het Academiegebouw van de Rijksuniversiteit Groningen, vanwege de viering van het Groningens Ontzet. Ten slotte werden de vele vondsten gebruikt in onze podcast Bommen Berend.
Met het project Open het Stadsbestuur hebben we een mooie mijlpaal bereikt! We kijken er dan ook naar uit om de opgedane kennis samen met jullie in te zetten bij toekomstige publieksprojecten. We danken alle deelnemers en vrijwilligers van harte voor het toegankelijk maken van het archief van het stadsbestuur. Opdat het veel onderzoekers mag inspireren! Want samen houden we het verleden van Groningen levend.
Lees alle blogs terug:
- Het ABC van Open het Stadsbestuur
- Weekjournaals van het Groningens Ontzet
- Microgeschiedenissen over het leven in 1672
- Levende neushoorn tentoongesteld 18e eeuw
- Verzoek om vrijlating na schulden
- Draaideurcriminelen op drift
- Dubbel huwelijk?
- Sibylle van Griethuysen en haar 17e-eeuwse PR-machine
- Vreemdelingenbeleid is van alle tijden
- De reizende man
- Inwoners Pekela blij met gevangenzetting gauwdieven
- Afval bestaat niet: stront was goud
- Keti koti
- Grappige fragmenten Open het Stadsbestuur
- Verklaring van meerderjarigheid voor Doede
- Landlopers, vagebonden en bedelaars
- Het lot van Brood I
- Het lot van Brood II
- Quade sentimenten
- Zij in Open het Stadsbestuur
- Vijf weetjes raad- en wijnhuis
- Op deze dag in het stadsbestuur
- Eerste hondenbelasting was grandioos fiasco
- Eerste stukadoor van Stad
- Bonen van het stadsbestuur
- Tijdlijn stadsbestuur