Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.
Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:
• Kenmerken van het archief • Inleiding op het archief • Inventaris of plaatsingslijst • Eventueel bijlagen
De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.
De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.
De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.
Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.
De Nutsspaarbank Winsum werd op 11 mei 1864 opgericht door het Departement Winsum van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. In 1971 werd de bank omgedoopt in Bondsspaarbank Winsum, om daarmee het lidmaatschap van de Nederlandse Spaarbankbond duidelijker tot uitdrukking te laten komen. De bank had zich reeds in 1910 bij de Bond aangesloten.
Tussen de Nutsspaarbank Winsum en andere Groningse spaarbanken bestond in ieder geval al in 1939 een samenwerkingsverband. In de Spaarbankbond "Hunsingo" (een hotel in Baflo) werkten spaarbanken uit Baflo, Bedum, Eenrum, Leens, Middelstum, Onderdendam, Uithuizen, Usquert, Warffum, Warfhuizen en Winsum samen op het gebied van de rentebepaling.
In de jaren zeventig werd regelmatig overleg gepleegd over eventuele samenwerking in de regio. Tevens werden een aantal kleinere banken overgenomen: de Spaarbank te Warfhuizen en de Spaarbank te Garnwerd in 1970, en de Spaarbank te Onderdendam in 1974. in 1973 vond overleg plaats met de Nutsspaarbank Appingedam, Delfzijls Spaarbank en de Bondsspaarbank Noordoost-Groningen, betreffende het gevaar voor de continuïteit van de afzonderlijke banken die acuut leek door de fusieplannen van de Bondsspaarbanken met de recentelijk uit een fusie ontstane Postbank. Drie mogelijkheden werden geopperd: in de Nederlandse Spaarbankbond blijven, maar dan als een grotere regionale eenheid; uit de Bond treden, maar ook dan moest over samenwerking met andere banken worden nagedacht; uit de Bond treden en zich aansluiten bij andere groepering als Rabo, ABN, Amro of Mees en Hope. Er werd geopteerd voor een regionale aaneensluiting die voldoende tegenwicht zou kunnen bieden aan de Bondsspaarbank Noord-Nederland. Toch duurde het nog tot 1977 voordat het, na tussenkomst van diezelfde Spaarbankbond, daadwerkelijk tot samenwerking tussen de verschillende banken zou komen.
In december 1976 werden op initiatief en onder leiding van de Bond besprekingen gehouden met de spaarbanken te Bedum, Baflo, Warfum en Winsum om te komen tot een regionaal samenwerkingsverband. Oogmerken waren een krachtiger opstelling in de regio zelf en tegenover bundelingen elders in de provincie (Bondsspaarbank Noord-Nederland), en de strengere eisen van de nieuwe Wet Toezicht Kredietwezen (met name de tweehoofdige leiding).
De spaarbanken te Winsum en Warffum besloten hierop een nieuwe stichting op te richten naar volstrekte analogie met de model-statuten van de NSBB. Daarbij maakten beide banken zich los van het Nutsdepartement. met Bedum werd tijdens het regionale overleg afgesproken dat zij voorwaarden zou opstellen en deze zou vervatten in een concept-samenwerkingsaanbod. Nog datzelfde jaar werd besloten per 1978 een samenwerking aan te gaan met Bedum.