Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.
Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:
• Kenmerken van het archief • Inleiding op het archief • Inventaris of plaatsingslijst • Eventueel bijlagen
De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.
De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.
De inventaris of plaatsingslijst is een hiƫrarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.
Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiƫrarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.
Memorie van de hoofdelingen Menno Houwerda en Jacob Ripperda, hoofdelingen te Appingedam, waarin zij zich bij burgemeesters en raad te Groningen beklagen over het feit dat de Damsters een grotere mate van zelfstandigheid aan de dag leggen dan hun toekomt, 10 februari 1566
Datering:
10 februari 1566
Omvang:
1 stuk
NB:
De klagers wijzen erop dat de Damsters burgemeesters aanstellen, tollen en schattingen op koopwaren instellen, zelf de executie ter hand nemen van de breuken die ze hebben opgelegd, 'carceres' inrichten etc. Dit gaat hun competentie als 'buurrichter' te boven. Buurrichters hebben alleen wat te zeggen over huizen en huissteden en moeten toezicht houden op straten en wegen. Ze hebben nooit 'merum et mixtum imperium' gehad; het zijn eenvoudige hulprechters die onbeduidende zaken behandelen ('pedanei judices'). In strijd met hun pretentie hebben ze nooit possessie gehad van de buurbrief die ze op de Opstalboom hebben verworven. Ingevolge het verbond [van 1473 en1482?] zijn ze altijd 'gestraffet'. De hoofdelingen daarentegen hebben altijd de feitelijke possessie gehad van de civiele en criminele rechtspraak en zijn dan ook de exclusieve bezitters van het 'merum et mixtum imperium'. Everardus van Emden kan bevestigen dat belanghebbenden altijd beroep ingesteld hebben van vonnissen van de hoofdelingen en niet van de buurrichters. De laatsten plachten gevangenen altijd in handen te stellen van de hoofdelingen en de gilden kregen hun bevestiging van judicatuur over huizen en huissteden zoals de buurrechters hebben altijd van hen. Er zijn in Appingedam 3 'strengen' van de jurisdictie. [Naast die van Houwerda en die van Ripperda] valt de derde op Hinte [Ripperda-tak], maar daarover is nog strijd. Het is de vraag of daar ook het hoofdelingschap valt. Betreft Register Feith 1566.66